Schone lucht?

Het blijft naar adem happen in het verkeer. In 2023 voldeed de luchtkwaliteit in Amsterdam voor de eerste keer aan de WHO-advieswaarden…. uit 2005.

Wat vooral hielp was de natuur: veel regen in 2023, wat goed is omdat ongezonde fijnstofdeeltjes neerslaan. De ambitie om voor echt schone lucht te gaan, ontbreekt nog steeds.

In maart is de Monitor Actieplan Schone Lucht 2024 gepubliceerd. Het is een verslag over de gemeten luchtkwaliteit in 2023, over de vooruitgang van uitstootvrije mobiliteit, en de effecten van een communicatiecampagne. Achtergrond is het beleid over schone lucht, vastgesteld in het Actieplan Schone Lucht in 2019 en de Uitvoeringsagenda Uitstootvrije Mobiliteit Amsterdam 2023-2026, vastgesteld in 2023.

Goed voor ons en jammer voor de wethouder: Wereldgezondheidsorganisatie WHO verscherpte haar advieswaarden in 2021, door voortschrijdende inzichten over gevaarlijke gezondheidseffecten. In 2024 zijn ook de wettelijke grenswaarden voor luchtkwaliteit van de Europese Unie aangescherpt.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschuwt dat Amsterdam op een aantal locaties de nieuwe EU-grenswaarden niet zal halen, terwijl dat per 2030 wettelijk verplicht is.

Wij willen natuurlijk dat alle Amsterdammers lucht kunnen inademen die niet ziek maakt, en eisen daarom van de gemeente dat zij de ambitie ontwikkelt om voor écht schone lucht te zorgen. Want zelfs zijn die EU-grenswaarden zijn – mede door een sterke lobby vanuit de automobielindustrie – nog steeds veel zwakker dan de nieuwe WHO-advieswaarden. De voorspelling dat Amsterdam niet eens die door de autolobby versoepelde EU-waarden zal halen en daarmee de wet zal breken, vinden wij bijzonder treurig.

Milieuzone
Per 2025 werd de milieuzone aangescherpt en zijn nieuwe uitstootvrije zones ingericht voor nieuwe bestel- en vrachtauto’s (binnen de S100) en snor- en bromfietsen (de hele bebouwde kom). Ook voor pleziervaart is er in het centrumgebied nu een uitstootvrije zone.

Helaas zijn er voor oude voertuigen lange overgangsregelingen zodat pas vanaf 2030 werkelijk alleen nog uitstootvrije vrachtauto’s, brommers en boten in de uitstootvrije zones rijden of varen. De milieuzone voor taxi’s is zelfs verdwenen per 2025 en taxi’s vallen nu onder dezelfde milieuzone als dieselpersonenauto’s.

De grootste teleurstelling is dat er over de oorspronkelijke ambitie dat vanaf 2030 alle voertuigen (dus ook personenauto’s) in heel Amsterdam uitstootvrij moeten zijn, geschreven wordt dat er op dit moment geen uitzicht is, omdat er geen landelijke regelgeving is. Wij vinden het voorspelde overtreden van de wettelijk geëiste grenswaarden genoeg reden om deze ambitie alsnog waar te maken.

Met een communicatiecampagne informeerde de gemeente in 2024 eigenaren van oude voertuigen, en het publiek over de nieuwe maatregelen en over de gevaren van slechte luchtkwaliteit. Deze waren volgens de monitor redelijk effectief: In 2024 maakten zich 28% van de Amsterdammers zorgen over de luchtkwaliteit (tegenover 21% in 2023), en 31% had in 2024 een (zeer) positieve begrip voor deze maatregelen (tegenover 21% in 2023). Verder is het aandeel van mensen gedaald die zegden dat de maatregelen geen nut hebben van 33% naar 23%. Deze resultaten laten in onze ogen zien hoe de gemeente het draagvlak voor dit soort maatregelen aanzienlijk kan vergroten.

Bronnen:

Geef een reactie Reactie annuleren